ดรรชนี ๔ อย่าง : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 11 / 120

แนวคิด 1. กสิณเป็นหลักปฏิบัติที่พบได้ทั้งในพระพุทธศาสนาและนอกพระพุทธศาสนา แต่ กสิณที่เป็นหลักปฏิบัติในพระพุทธศาสนาเป็นการปฏิบัติเพื่อให้เกิดประโยชน์สูงสุด ปฏิบัติที่พระพุทธองค์ทรงแนะนำให้พระสาวกได้นำม

เนื้อหาเกี่ยวกับกสิณเป็นหลักปฏิบัติที่สำคัญในพระพุทธศาสนาซึ่งมีเพื่อให้เกิดประโยชน์สูงสุดในการทำฌาน โดยกสิณแบ่งเป็น 10 ประเภทที่ช่วยในการเพ่งและสร้างสมาธิ อธิบายกระบวนการในการเจริญกสิณและการรักษานิมิต

1.2.2 อารมณ์และนิมิตของกสิณ คำว่า อารมณ์โดยทั่ว ๆ ไป หมายถึงสิ่งที่จิตกำหนดเป็นคำที่พระอรรถกถาจารย์ทั้งหลาย ใช้เรียกสิ่งใดก็ตามอยู่ในขอบข่ายของสมาธิ คำนี้ตรงกับคำว่า นิมิต ซึ่งตามศัพท์หมายถึง สัญลักษณ

เนื้อหาเกี่ยวกับอารมณ์และนิมิตในสมาธิ ซึ่งอารมณ์หมายถึงสิ่งที่จิตกำหนดและตรงกับนิมิต นิมิตแบ่งเป็น 3 ประเภทคือ บริกรรมนิมิต อุคคหนิมิต และปฏิภาคนิมิต โดยบริกรรมนิมิตหมายถึงการเลือกอารมณ์เพื่อฝึกสมาธิ

ก็ตามแต่วิญญูชนทั้งหลายนั้นย่อมสรรเสริญศีลของเรานี้เป็นเหตุทำให้สมาธิเกิดขึ้นอย่างแน่นอน แล้วตรวจตราดูศีลของเราว่าเป็น “ศีลที่มีโทษ” หรือ “พ้นไปจากโทษ” ซึ่ง “ศีลที่มีโทษ” นั้นมี 4 อย่าง คือ ศีลที่มีโท

บทความนี้นำเสนอการตรวจสอบศีลของบุคคล ว่ามีโทษหรือพ้นจากโทษ พร้อมอธิบายประเภทของศีลที่มีโทษ 4 ประเภท ได้แก่ ขัณฑศีล, ฉิททศีล, สพลศีล และกัมมาสศีล รวมถึงประเภทที่พ้นจากโทษ 4 ประเภท ได้แก่ อขัณฑศีล, อฉิท

ก็จะชัดเจนปรากฏเป็น “อุคคหนิมิต” แล้วกลั่นตัวใสเป็น “ปฏิภาคนิมิต” จากนั้นใจก็จะรวม ตกศูนย์เข้าถึง “ดวงปฐมมรรค” ที่แท้จริง 2.16 อานิสงส์ของจาคานุสติ 1. ทำให้ได้รับความสุขจากการสละ 2. ทำให้ไม่ละโมบ 3. ท

เนื้อหานี้พูดถึงอานิสงส์ของจาคานุสติซึ่งรวมถึงความสุขจากการสละและไม่ละโมบ ตลอดจนความรู้สึกเป็นที่รักและไม่ทุกข์ใจเกี่ยวกับผู้อื่น นอกจากนี้ยังนำเสนอการเจริญเทวตานุสติ ซึ่งเป็นการระลึกถึงความดีของตนเอง

ยถารูเปหิ สุทธาทิธมฺเมหิ ตตฺถ อุปปันนา มยุหมุ สมนาคตา ตา เทวตา อิโต จุฑา ตถารูปา สทฺธาภิธมฺมา สวิชฺชนฺติ ฯ เทวดาและพรหมทั้งหลายเมื่อขณะยังเป็นมนุษย์อยู่นั้น ล้วนแต่เป็นผู้ที่บริบูรณ์ด้วย สัปปุริสรัตนะ

บทความนี้อธิบายเกี่ยวกับการเจริญเทวตานุสติเพื่อเข้าถึงพระธรรมกาย พร้อมการระลึกถึงกุศลกรรมและบุคคลที่มีคุณธรรม คล้ายกับเทวดาและพรหม โดยชี้ถึงอานิสงส์และวิธีการปฏิบัติที่จะนำไปสู่การเข้าถึงดวงปฐมมรรค ภา

บทที่ 3 มรณานุสติ .. 3.1 ความเป็นมา 3.2 ความตายที่ใช้ในการเจริญมรณานุสติ 3.3 วิธีเจริญมรณานุสติ 3.4 การระลึกถึงความตาย 8 อย่าง 3.4.1 วธกปจฺจุปฏฐานโต ระลึกโดยปรากฏเหมือนเพชฌฆาต 3.4.2 สมฺปตฺติวิปตฺติโต

บทที่ 3 ของเนื้อหานี้อธิบายเกี่ยวกับมรณานุสติ ซึ่งมีลำดับเนื้อหาตั้งแต่ความเป็นมา ความตายในการเจริญมรณานุสติ รวมถึงวิธีการเจริญมรณานุสติ การระลึกถึงความตาย 8 อย่าง และขั้นตอนแห่งความสำเร็จ รวมถึงอานิส

4. มรณานุสติที่เกี่ยวเนื่องด้วยปัญญา เช่น เมื่อระลึกถึงความตายแล้วเห็นว่าเป็น ธรรมชาติของชีวิต เกิดความเบื่อหน่ายในการเวียนว่ายตายเกิด มรณานุสติที่ควรปฏิบัติ คือ มรณานุสติที่เกี่ยวเนื่องด้วยปัญญาเท่าน

เนื้อหาเกี่ยวกับมรณานุสติที่เกี่ยวข้องกับปัญญา โดยอธิบายถึงความสำคัญของการตระหนักถึงความตายและวิธีการเจริญมรณานุสติ ไม่ว่าจะเป็นการพิจารณาว่าความตายเป็นธรรมชาติที่หลีกเลี่ยงไม่ได้ รวมถึงการระลึกถึงควา

7. ปริจเฉทโต การพิจารณาโดยกำหนดขอบเขต เช่น เส้นผมกำหนดโดยเขตผมนั้น หยั่งลงในศีรษะ ประมาณเท่าความยาวของเมล็ดข้าวเปลือก และในรูที่เส้นผมงอกขึ้นมานั้น มีเพียงรูละหนึ่งเส้น เขตปลายผมคือสุดความยาว 4.3.2 คว

การพิจารณาโดยกำหนดขอบเขตในเรื่องของเส้นผม การคิดอย่างมีลำดับและไม่รีบร้อน รวมถึงการพิจารณารูปกายเพื่อเห็นความโสโครกภายใน มีการท่องชื่ออาการ 32 รวมถึงธรรมะที่สำคัญ เช่น อธิจิตตสูตร สีติภาวสูตร และโพชฌั

มรรค ผล ก็จะบังเกิดต่อไป แล้วแต่การพิจารณานั้นๆ อนึ่ง พระอรรถกถาจารย์ได้กล่าวว่า ผู้ที่ได้สำเร็จเป็นพระอรหันต์จากการเจริญกายคตา สติกัมมัฏฐาน เพียงแต่อาศัยอุคคหโกสัลละ 7 ประการนี้มีมากมาย เท่าที่ได้กล่

เอกสารนี้เสนอการพิจารณาในมนสิการโกสัลละ 10 อย่างซึ่งต้องการให้ผู้ปฏิบัติระลึกถึงหลักการอย่างหนักแน่น ข้อปฏิบัติทั้งหมดต้องดำเนินการด้วยความระมัดระวังในขั้นตอนต่าง ๆ เพื่อให้การพิจารณาไม่คลาดเคลื่อนไปจ

4. ย่อมศึกษาว่าเราจักยังกายสังขารให้สงบหายใจเข้าออก กายสังขาร หมายถึง ลมหายใจเข้าออก การหายใจเข้าออกด้วยกายสังขาร เช่น โน้มตัวลง ก้มตัวลง โค้งตัวลงโน้มไป ข้างหน้า เอี้ยวตัว เอน คู่ เคลื่อน แกว่ง สั่น

บทนี้เน้นการศึกษาเกี่ยวกับการกำหนดลมหายใจเข้าออกเพื่อทำให้กายสังขารสงบและเข้าสู่ระดับฌานที่แตกต่างกัน ตั้งแต่การทำจิตให้สงบผ่านการหายใจเข้าออก จนถึงการรู้สึกถึงปีติและสุขในระดับฌานที่ 2 และ 3 พร้อมทั้

จิตรู้การเข้ามาและออกไปของอารมณ์ ซึ่งรู้ได้ด้วยวิธีการ 2 อย่าง คือ โดยความไม่หลง และ โดยอารมณ์ 10. ย่อมศึกษาว่าเราทำจิตให้รื่นเริงหายใจเข้าออก ปีติ คือ ความรื่นเริง ซึ่งปีติเกิดขึ้น ในฌานที่ 2 ทำจิตให

เนื้อหานี้สอนเกี่ยวกับการทำจิตให้รู้เท่าทันการเข้ามาและออกไปของอารมณ์ผ่านการสังเกตลมหายใจและการพัฒนาสมาธิ กอปรกับการเรียนรู้เพื่อความหลุดพ้นจากสภาวะอารมณ์ต่างๆ เช่น ความเฉื่อยชา ความฟุ้งซ่าน และความเศ

พระภิกษุหนุ่มหลงรักจนกินไม่ได้นอนไม่หลับ จนมองเห็นความเป็นอนิจจัง ทุกขัง อนัตตา ถ่ายถอนความลุ่มหลงรักใคร่ได้ในที่สุด 1.3.2 วิธีการพิจารณาอสุภะ ด้วยอาการ 11 ในการพิจารณาอสุภะโดยนัยของสมถะ ในคัมภีร์วิสุ

พระภิกษุหนุ่มตกอยู่ในความรักจนไม่สามารถใช้ชีวิตได้ตามปกติ เมื่อพิจารณาอสุภะตามหลักการจากคัมภีร์วิสุทธิมรรคด้วยอาการ 11 ซึ่งแบ่งเป็น 2 ขั้นตอน ได้แก่ อาการ 6 และ 5 เพื่อสร้างนิมิตในการพิจารณาความไม่เที

เนื้อหาบทที่ 2 พรหมวิหาร 4 2.1 ความเป็นมา 2.2 ความหมายของพรหมวิหาร 4 2.2.1 สาเหตุที่มีเพียง 4 2.2.2 สาเหตุที่มีลำดับเช่นนั้น 2.2.3 ข้าศึกใกล้ข้าศึกไกลของพรหมวิหาร 4 2.2.4 อารมณ์และสิ่งประหาร 2.3 วิธีเ

บทที่ 2 นี้กล่าวถึงพรหมวิหาร 4 ซึ่งประกอบด้วยความเป็นมา ความหมาย สาเหตุที่มีเพียง 4 และลำดับที่กำหนด สำหรับการเจริญเมตตาและกรุณาภาวนาจะมีขั้นตอนในการปฏิบัติ รวมถึงวิธีการและข้อควรรู้ที่ช่วยให้เข้าถึงส

2.6 การเจริญกรุณาเพื่อให้เข้าถึงพระธรรมกาย 2.7 การเจริญมุทิตาภาวนา 2.7.1 ขั้นตอนการเจริญมุทิตา 2.7.2 การเจริญมุทิตาให้ถึงสีมสัมเภท 2.7.3 วิธีแผ่มุทิตา 3 อย่าง 2.7.4 สิ่งที่ควรรู้เกี่ยวกับมุทิตาภาวนา 2

เนื้อหาเกี่ยวกับการเจริญพรหมวิหารกัมมัฏฐาน เน้นการเจริญกรุณา มุทิตา และอุเบกขาภาวนา โดยมีขั้นตอนและวิธีการแผ่มุทิตาและอุเบกขาเพื่อนำไปสู่การเข้าถึงพระธรรมกาย อธิบายอานิสงส์ที่เกิดจากการปฏิบัติ รวมถึงส

2.2 ความหมายของพรหมวิหาร 4 พรหมวิหาร มีความหมายว่า ธรรมเครื่องอยู่ของพรหม, ธรรมประจำใจอันประเสริฐ, ธรรมประจำใจของผู้มีคุณความดียิ่งใหญ่ มี 4 อย่าง คือ เมตตา กรุณา มุทิตา อุเบกขา 1. เมตตา คือ ความรักใค

พรหมวิหาร คือ ธรรมประจำใจที่มีคุณค่า ประกอบด้วย 4 ประการ ได้แก่ เมตตา ความรักที่ปรารถนาความสุขให้ผู้อื่น, กรุณา ความสงสารช่วยเหลือผู้อื่นเมื่อมีทุกข์, มุทิตา ความยินดีเมื่อผู้อื่นมีความสุข และอุเบกขา

พรหมวิหารเป็นเครื่องอยู่ก็พึงเจริญไปด้วยอำนาจแห่งเมตตาเป็นต้นในสัตว์ทั้งหลายเพราะฉะนั้น พรหมวิหารจึงมี 4 อย่าง เพราะเป็นธรรมที่ใช้ปราบอกุศลธรรมมีพยาบาท เป็นต้น 2.2.2 สาเหตุที่มี าดับเช่นนั้น เหตุที่จั

บทความนี้อธิบายเกี่ยวกับพรหมวิหาร 4 ได้แก่ เมตตา กรุณา มุทิตา และอุเบกขา ซึ่งเป็นธรรมที่ช่วยปราบอกุศลธรรมและทำให้เกิดการเกื้อกูลแก่กัน โดยมีลำดับการปฏิบัติที่สำคัญคือการช่วยเหลือสัตว์ที่ทุกข์ทรมาน การ

คนบางคนไม่มีความเรียบร้อยแม้เพียงอย่างเดียวในมารยาททั้ง 3 อย่าง แม้คน เช่นนั้นก็ยังไม่เป็นสิ่งเหลือวิสัยให้ผู้เจริญเมตตายกเอาความกรุณาขึ้นมาในใจแล้วทำความเข้าใจ ว่าคนเช่นนี้ถึงแม้เขาจะเที่ยวขวางหูขวาง

เนื้อหานี้เสนอแนวทางในการเจริญเมตตาและการบรรเทาความโกรธ โดยเสนอวิธีคิดที่ช่วยให้ผู้คนเข้าใจถึงความทุกข์ที่เกิดจากความโกรธ ว่าแท้จริงแล้วมันคือการทำร้ายตนเอง พร้อมทั้งให้มุมมองการใช้เมตตาแม้ในผู้ที่มีม

จิตของสัปปบุรุษย่อมเกิดความหวั่นไหว นิ่งดูอยู่ไม่ได้ ย่อมพยายามช่วยผู้ที่ได้รับความลำบาก ให้ได้รับความสุข การเจริญกรุณา คือ การแผ่ความปรารถนาให้สัตว์ทั้งหลายที่กำลังได้รับทุกข์หรือจะได้รับ ความทุกข์ใน

การเจริญกรุณาคือการแผ่ความปรารถนาให้สัตว์ที่ได้รับความทุกข์ พัฒนาจิตเพื่อปล่อยความเศร้าโศก โดยมีกรุณาแท้และกรุณาเทียม การฝึกควรเริ่มจากการเข้าใจโทษของความเบียดเบียนและอานิสงส์ของกรุณา จากนั้นทำการแผ่ก

2.7.3 วิธีแผ่มุทิตา 3 อย่าง บริกรรมท่องจำโดยรวม ผู้ที่บรรลุถึงขั้นอัปปนาสมาธิหรือมุทิตาสมสัมเภทดีแล้ว จึงใช้วิธีแผ่มุทิตาตามแบบ การแผ่มุทิตาทั่วไปแบบนี้เป็นการแผ่ให้แก่สรรพสัตว์ทั้งหลาย 12 จำพวก ได้แก

บทความนี้เสนอวิธีแผ่มุทิตา 3 อย่าง สำหรับผู้ที่บรรลุถึงอัปปนาสมาธิหรือมุทิตาสมสัมเภท โดยมีวิธีที่แบ่งออกเป็น อโนทิโสผรณา (แผ่ทั่วไป) และ โอทิโสผรณา (แผ่เฉพาะกลุ่ม) การแผ่มุทิตายังครอบคลุมถึงการแผ่ไปใน

ผลมาก มีอานิสงส์มาก หยั่งลงสู่อมตะ มีอมตะเป็นที่สุด” อาหาเรปฏิกูลสัญญาเป็นกัมมัฏฐานที่มีความละเอียดลึกซึ้งเป็นอารมณ์ที่ต้องใช้ปัญญา ในการพิจารณา ดังนั้น กัมมัฏฐานจึงเหมาะสำหรับคนที่เป็นพุทธิจริต รู้จั

อาหารเรปฏิกูลสัญญาเป็นกัมมัฏฐานที่มีความละเอียดลึกซึ้ง ที่ต้องใช้ปัญญาในการพิจารณา โดยพระพุทธเจ้าทรงสอนว่าอาหารมี 4 ประเภท ได้แก่ กวฬิงการาหาร, ผัสสาหาร, มโนสัญเจตนาหาร, และวิญญาณาหาร ซึ่งแต่ละประเภทม